"KÜRESEL ISINMANIN SEKTÖRLERE ETKİSİ"
Küresel ısınma, "Yazları sıcak, kışları soğuk ve yağışlı geçen" Türkiye de sektörlerin
ezberini bozdu. Mevsim normallerinin üstünde seyreden hava sıcaklığı, sektörlerin
çoğunu yakarken, az sayıda sektörde de satışları artırarak, içleri ferahlattı.
Ankara Ticaret Odası nın 63 meslek komitesi raporlarından yola çıkarak hazırladığı
"Küresel Isınmanın Sektörlere Etkisi" konulu çalışma, Türkiye nin en sıcak kışlarından
birini yaşadığı 2006 yılı ile en sıcak yazlarından birini yaşayacağı 2007 yılında iklim
değişikliğinin sektörler üzerinde yaptığı ve yapması beklenen etkilerini ortaya koydu.
Küresel ısınmanın ticaret üzerindeki etkilerini değerlendiren ATO Başkanı Sinan Aygün,
"Küresel ısınma sektörel sızlanmaya dönüştü" dedi.
Küresel ısınma sonucu değişen iklimlerin, sanayi ve ticaret üzerinde de etkisinin
hissedilmeye başlandığını dile getiren Aygün, yaptıkları araştırma sonuçlarının da bu
etkilere dikkat çektiğini belirtti. Aygün, şunları söyledi:
Öyle anlaşılıyor ki, Küresel ısınma sektörlerin ezberini bozdu. Bütün sektörler, değişen
iklim koşullarına göre kendilerini konumlandırmak zorundalar. Dünya nın yeni bir
döneme girdiğini düşünerek adım atmak zorundalar. Diğer yandan, hükümet nezdinde
küresel ısınmaya ve etkilerine yönelik hiçbir ciddi çalışma yapılmıyor. Suyu ve enerjiyi
daha az kullanmaya yönelik fikirlerin yanısıra, mesainin sabah 7 ye çekilmesi gibi
uygulanamayacak önerilerle de gün kurtarılmaya çalışılıyor. Yarın, suyu ve enerjiyi daha
az kullanmak için (suya ve elektriğe zam yapalım) diyecekler. Mesaiyi erkene alıp, okul
çağındaki çocukların sabahları anne babalarını işe uğurlamalarına yol açacak parlak
fikirlerden başka, rasyonel, uygulanabilir ve bilimsel geçerliği olan hiçbir ciddi önlem
konuşulmuyor"
PALTOLAR DEPOLARDA KALDI
Küresel ısınma nedeniyle kış mevsiminde sıcak giden havalar, ilk olarak tekstil ve
hazır giyim sektörünü etkiledi. Kışlık giysilerde satışlar dibe vurdu. Vatandaş, palto,
kaban, kazak gibi kışlık giysilere ilgi göstermezken, ürünler üreticilerin depolarında,
satıcıların da elinde kaldı. Palto, kaban, kazak satışları yüzde 70 oranında geriledi.
Vatandaş yünlü kumaş yerine, elyaf ve pamuklu kumaştan üretilen giysileri tercih etti.
Sadece Ankara daki hazır giyim üreticileri ve satıcıları, malların elde kalması nedeniyle
yaklaşık 25 milyon dolar zarar etti. Mağazalar satışlarını artırabilmek için yüzde 70 e
varan indirimlere yöneldiler.
Kar yağmaması yüzünden kaşkol, şapka, eldiven ve şemsiyeler de satılamayıp elde kaldı.
AYAKKABI VE BOT SATIŞLARI DÜŞTÜ
Küresel ısınmadan çizme ve bot türü kışlık ayakkabı üreticileri ile satıcıları da nasibini
aldı. Vatandaşlar, havaların soğumaması nedeniyle kışlık ayakkabı satın alma ihtiyacı
hissetmedi. Her kış satıcıların yüzünü en fazla güldüren Kasım ayı bile, bu yıl satıcıları
sevindiremedi. Kışlık ayakkabı satışları bu kış yüzde 70 seviyesinde geriledi. Firmalar,
çizme ve botlarını elden çıkartabilmek için yüzde 70 lere varan indirimler yaptılar, ancak
bu indirimlerden de bekledikleri satışı yakalayamadılar.
KÖMÜR SATIŞLARI DÜŞTÜ
Sıcak geçen kış ayları kömür satışlarını da etkiledi. Kömür satışlarında yüzde 70
seviyesinde görülen gerileme, kömüre talebin azalmasıyla özellikle ithalatçıları sıkıntıya
soktu.
FUEL OİL VE KALORİFER YAKITLARI
Sıcak giden kış ayları fueloil ve kalorifer yakıt tüketimini de düşürdü. Petrol Sanayi
Derneği verilerine göre, 2006 yılında fueloil tüketimi 2005 yılına göre yüzde 28
seviyesinde azalarak yaklaşık 2.5 milyon ton olarak gerçekleşti.
Kalorifer yakıtı tüketiminde 2005 yılına göre gerileme yüzde 21 olarak gerçekleşti. 2006
yılında toplam 483 bin ton kalorifer yakıtı tüketildi.
NAKLİYECİLER
Kış aylarında odun kömür gibi yakacak taşıması yapan nakliyeciler, bu yıl kışın sıcak
geçmesi nedeniyle yollara çıkamadılar. Kamyoncudan nakliye şirketine sahip kişilere
kadar sektörde çalışan herkesin iş düzeyi yüzde 50 seviyesinde düşüş gösterdi.
SOBA VE KOMBİ SATIŞLARI
Hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi gariban vatandaşı sevindirse
de gelirini kış koşulları için sunduğu hizmetten sağlayanları üzdü. Elektrikli soba, ısıtıcı,
kömür ve odun sobası satışları geçen yıla oranla yüzde 30 seviyesinde geriledi. Kombi
satışlarında da azalma yaşandı.
KIŞ LASTİKLERİ RAĞBET GÖRMEDİ
Araç sahiplerinin otomobillerini kış koşullarında daha rahat kullanmak için aldıkları kış
lastikleri bu kış rağbet görmedi. Markaların satışı artırmak için kampanya yapmalarına
karşın, kış lastiği satışları yüzde 75 seviyesinde geriledi. Kar yağdığını nerdeyse
görmeyen vatandaş, normal lastiklerle yola devam etti.
PATİNAJ ZİNCİRİ SATILMADI
Son birkaç yıldır bol kar yağışlı geçen kış aylarında patinaj zinciri yetiştiremeyen
şirketler bu kış, meteoroloji bültenlerini takip ederek vakit geçirdiler. Kar yağmaması
nedeniyle vatandaş patinaj zincirine ihtiyaç hissetmeyince satış da olmadı.
YEDEK PARÇA SATIŞLARI DÜŞTÜ
Kış aylarında gerek hava koşulları gerekse kazalar nedeniyle daha çok bakım gerektiren
araçlar, bu yıl kışın yüzünü göstermemesi nedeniyle bakıma ihtiyaç duymadı. Otomobil
yedek parça satışları yüzde 25 seviyesinde düştü. Kış aylarında artış gösteren akü ve
jant satışları da bu kış durma noktasına geldi.
SICAK KIŞ İNŞAAT SEKTÖRÜNÜ DE SEVİNDİRMEDİ
Kış aylarında havanın sıcak gitmesi, yaklaşık 2-3 ay kış arası verilen inşaat sezonunu bu
yıl nerdeyse 12 aya çıkardı. Ancak sezonun uzaması sektörü olumlu yönde etkilemedi.
Kış şartları nedeniyle işçilerine tatil veren şirketler, işçilerin memleketlerine dönmeleri
nedeniyle sıcak havaları değerlendiremedi. Kaba inşaatı tamamlayarak "yağış görsün,
beton ıslansın" diyenler umduklarını bulamadılar.
MANİFATURACILAR
Mevsim normallerinden sıcak geçen kış ayları kışlık kumaş ve bez satışlarını geriletti.
Manifaturacılar, geçen yıla oranla yüzde 25 daha az satış yapabildi.
TUHAFİYECİLER
Güneşin hemen her gün gökyüzünde görüldüğü kış aylarında vatandaşlar tuhafiyeci
dükkanları yerine, Pazar türü açık havada bulunan yerlerden alışveriş yapmayı tercih etti.
Tuhafiyecilerin iş hacminde geçen yıla oranla yüzde 35 lik azalma görüldü.
MEFRUŞATÇILAR
Havaların sıcak seyretmesi, yorgan ve battaniyeler başta olmak üzere evlerde kışın
ihtiyaç hissedilen eşyalarına ihtiyacı azalttı. Bu alanda da satışlar geçen yıla oranla yüzde
50 seviyesinde azaldı.
SİGORTACILIK
Küresel ısınmanın sonuçlarından biri olan ve Türkiye nin bazı bölgelerinde yaşanan sel
felaketleri sigorta şirketlerinin tazmin ettiği zararları artırdı. İklim değişikliğinin
sigortacılık sektörüne etkilerinin devam edeceği, Türkiye de son 5 yılda doğal afetler
nedeniyle 133 milyon YTL zarar tazmini yapan sigorta şirketlerinin gelecek yıllarda
tazmin edeceği zararın daha da artacağı, bu nedenle sigorta poliçelerinde primlerin
yükseleceği belirtiliyor.
KIŞ TURİZMİ MUTLU ETMEDİ
İklim değişikliği nedeniyle kış turizmine ev sahipliği yapan dağlara yeterli miktarda kar
yağmaması turizmcileri etkiledi. Uludağ, Elmadağ, Kartalkaya, Ilgaz başta olmak üzere
kış turizm merkezleri kardan umudunu çekince otellerin aktivitelerini cazip hale getirerek
müşteri tutmaya çalıştı.
Yağışsız geçen kış, kayak malzemesi satıcılarına da kötü bir sezon yaşattı.
SEYAHAT ACENTALARI VE OTOBÜS İŞLETMELERİ
Sıcak havalar kış turizmini baltalayınca, seyahat acentaları ve otobüs işletmelerinin işleri
de kötü gitti. Geçen yıla göre gerileme yüzde 20 seviyesinde oldu.
CAMCILAR DA ETKİLENDİ
Evlerini daha iyi ısıtabilmek için kış aylarında normal camlarını çift cama çevirenler bu
yıl ısınma sorunu yaşamayınca çift cama da rağbet göstermedi. Isı cam satışları geçen
kışa göre yüzde 20 seviyesinde geriledi.
İLAÇ SATIŞLARI DÜŞTÜ
Havaların sıcak seyretmesi nezle, grip, faranjit, laranjit, sinüzit, orta kulak iltihabı,
bronşit ve zatürre gibi kış mevsiminde yoğunlukla görülen hastalıklarda da azalma
yaşattı. Az hastalıkla geçen kış ayları ilaç satışlarını yüzde 10 seviyesinde düşürdü.
ÇİÇEKÇİLİK SEKTÖRÜ SOLDU
Küresel ısınma çiçekçilik sektörünü de soldurdu. Özellikle çiçek üreticilerin, ihracata
yönelik olarak, ihracat zamanına göre programlayarak fideledikleri çiçekler, güneşin
erkenden yüzünü göstermesi nedeniyle zamanından önce açtı. Çiçekçiler, vaktinden önce
açan çiçekleri iç pazara sunmak zorunda kaldılar. İç pazara sunulan çiçeklerde de kış
yerine yalancı baharda açtıkları için kalite bozulması görüldü. Tüketiciler aldıkları
çiçekten memnun kalmadı. İhracatçılar, vakti geldiğinde ihraç etmeye yetecek çiçek
bulamadı. Sektörün geliri geçen yıla oranla yüzde 25 seviyesinde geriledi.
KIŞ İÇECEKLERİ İTİBAR GÖRMEDİ
Normalden sıcak geçen kış ayları nedeniyle içi üşüyen kış içeceklerine koşmadı. Sahlep
ve ıhlamur başta olmak üzere kış içecekleri itibar görmedi. Aynı durum kış yiyecekleri
turşu, kestane ve pastırma için de geçerli oldu.
GIDA ÜRETİCİLERİ, SATICILARI, TÜKETİCİLERİ
Küresel ısınmanın ilk etkisini gıda ve ihtiyaç maddeleri perakende satıcıları gördü. Soğuk
kış aylarında daha çok tüketilen tahin, pekmez, helva gibi enerji veren gıdalarla,
kuru fasulya, nohut gibi kış aylarında tüketilen kuru bakliyat satışlarında düşüş görüldü.
Küresel ısınmanın etkileri, yaş sebze ve meyvede görüldü. Fiyat artışı olarak vatandaşa
yansıyan bu durum, satışların Mart ayı başına kadar yüzde 30 düşmesine yol açtı.
Yağışsız geçen kış ayları, tahıl üretimi başta olmak üzere, erik, kiraz, kayısı, pamuk,
zeytin ve üzüm üretimini sekteye uğrattı. Kışlık tahıllarda rekoltenin en az yüzde 10-15
seviyesinde düşeceği tahmin ediliyor. Kış boyu, beyaz karın yorgan gibi tarlalarının
üstünü örtmesi umudunu taşıyan çiftçi, zor bir dönem geçiriyor. Küresel ısınmanın
tarımdaki etkisi Mayıs ayından itibaren sofralara yansıyacak. Halihazırda geçen yılın
ürünlerini tüketen vatandaşlar, Mayıs ayından itibaren yeni yılın buğday başta olmak
üzere meyve sebze ve baklagillerini tüketmeye başlayacak. Küresel ısınmanın yol açacağı
rekolte sofralara konulan gıdalarda zincirleme bir etki yaratarak, üreticiden,
komisyoncuya, satıcıya ve tüketiciye olumsuz etki yaratacak.Küresel ısınmanın tarım
sektöründe 4-5 milyar dolarlık bir kayba yol açacağı tahmin ediliyor.
LOKANTA, PASTANE VE KIRAATHANELER
Havaların sıcak gitmesi, lokanta, pastane ve kıraathanelerin işlerinde de yaklaşık yüzde
10 seviyesinde azalmaya yol açtı. Havayı güzel görenler, kapalı mekanlar yerine açık
havaları tercih etti.
YEM FİYATLARI YÜKSELDİ, ET, SÜT VE YUMURTA NIN FİYATI
ARTACAK
Kuraklığın etkisiyle yem fiyatları yükseldi. Kilosu 20-25 Yeni Kuruş a satılan arpa 35-38
Yeni Kuruş a satılmaya başladı. Kümeslerde besin maddesi olarak kullanılan mısırın
kilosu 34 Yeni Kuruş tan 43 Yeni Kuruş a yükseldi. Buğdayın kilosu ise 37 Yeni
Kuruş tan 45-46 Yeni Kuruş a çıktı. Toprak Mahsulleri Ofisi, değirmenlere buğday
veriyor ancak yem amaçlı buğday satışı yapmıyor. Yem fiyatlarındaki bu yükselmenin
gelecek aylarda, et, süt ve yumurta fiyatlarına yansıması bekleniyor.
HAYVANCILIĞA DA KÜRESEL ISINMA DARBESİ
Kuraklığın etkisiyle yem fiyatlarındaki artış, ahırlardan kesime gönderilen hayvan
sayısında artışa yol açtı. Toptan kilosu 8.5 Yeni Türk Lirası olan kimkli karkas et fiyatı 8
YTL ye doğru gerilerken, bu gerilemenin geçici olacağı, bahar yağmurlarının yeterli
düzeyde olmaması durumunda artan yem fiyatlarının da etkisiyle et fiyatlarının da
yükseleceği belirtiliyor.
Sıcak giden havalar, ılık suyu sevmeyen hamsinin kaçışına dolayısıyla da fiyatlarının
yükselmesine ve satışının azalmasına yol açtı. Ocak ayında hamsi balığının toptan fiyatı
yüzde 76 oranında arttı.
VATANDAŞ SİNEMA YERİNE PARKA GİTTİ
Kış aylarında vatandaşların rağbet ettiği sinemalar, oturup sohbet ettiği kafe küresel
ısınmadan nasibini aldı. Havaları güneşli gören vatandaşlar, sinemaya gitmek yada bir
kafede oturup sıcak bir içecek yudumlamak yerine park ve bahçelere koştu.
KÜRESEL ISINMA MUTLU DA ETTİ
Küresel ısınma bazı sektörlerin de yüzünü güldürdü. Mevsim normallerinin üzerinde
sıcaklığın görüldüğü kış ayları, bazı sektörlerde işlerin artmasına yol açtı Bu sektörler ise
şöyle:
Gözlükçüler: Küresel ısınmanın mutlu ettiği sektörlerden bir diğeri de gözlükçüler oldu.
Vatandaşlar genellikle yaz aylarında satın almayı tercih ettiği güneş gözlüklerini bu yıl
kışın da cazibesini korudu. Güneş gözlüğünü erkenden satın alan vatandaşlar, bu kış
satışların yüzde 20 artmasına yol açtı.
Boya Satıcıları: Havaların güzel gitmesi, binalarda boya badana işlerinin kışın da
sürmesine yol açtı. Bu kış boya satışları yüzde 15 oranında arttı.
Saraciye İmalatçıları: Havaların iyi gitmesi, bavul, çanta, cüzdan kemer üreten saraciye
imalatçılarını da mutlu etti. Kış aylarında gerileyen satışlar, sıcak havalar nedeniyle bu yıl
düşüş göstermedi. Geçen kışa oranla yüzde 10-20 oranında satış ve buna bağlı olarak da
üretim arttı.
Keresteciler: Havaların normalden sıcak seyretmesi, kerestecilerin kış aylarında durma
noktasına gelen işlerini az da olsa hareketlendirdi.
Vatandaşın Yakıt Gideri: Doğalgaz tüketiminin en çok arttığı kış döneminde normalde
günlük ortalama 135 milyon metreküp doğalgaz tüketilirken, bu yıl tüketim günlük
ortalama 114-115 milyon metreküp seviyesine geriledi. Azalan doğalgaz tüketimi
bütçelere yaradı.
Kaynak:
ANKARA TİCARET ODASI
"KÜRESEL ISINMANIN SEKTÖRLERE ETKİSİ RAPORU"